स्पर्शः _sparśḥ

स्पर्शः 1 [स्पर्श्, स्पृश् वा-घञ्] Touch, contact (in all senses); स्पर्शान् कृत्वा बहिर्बाह्यांश्चक्षुश्चैवान्तरे भ्रुवोः Bg.5.27; तदिदं स्पर्शक्षमं रत्नम् Ś.1.28;2.7.

-2 Contact (in astr.).

-3 Conflict, encounter.

-4 Feeling, sensation, the sense of touch.

-5 The quality of touch or tangibility, touch, the object or विषय of skin (त्वच्); स्पर्शगुणो वायुः T. S.; स्पर्शनं स्पर्शती स्पर्शान् बुद्धिर्विक्रियते$सकृत् Mb.12.285.2.

-6 That which affects or influences, affection, seizure.

-7 Disease, illness, disorder, distemper.

-8 A conso- nant of any of the five classes of letters (from क् to म्); कादयो मान्ताः स्पर्शाः; स्पर्शस्तस्याभवज्जीवः स्वरो देह उदाहृतः Bhāg.3.12.46.

-9 A gift, donation, presentation.

-1 Air, wind.

-11 The sky.

-12 Sexual union; स्त्रीपुंसयोः संप्रयोगे स्पर्शः कस्याधिको भवेत् Mb.13.12.1.

-13 A secret spy.

-र्शा An unchaste woman.

-Comp. -अज्ञ a. sense- less, insensible.

-अनुकल a. pleasant to the touch, cooling.

-आनन्दा an apsaras.

-इन्द्रियम् the organ or sense of touch.

-उदय a. followed by a consonant.

-उपलः, -मणिः a kind of jewel considered to be the same as 'philosopher's stone'. ˚मणिप्रभवम् gold; L. D. B.

-क्लिष्ट a. painful to the touch.

-क्षम a. capable of touch, tangible.

-गुण a. having the quality of tangibility (as air); बलवाञ्जायते वायुः स वै स्पर्शगुणो मतः Ms.1.76.

-तन्मात्रम् the subtile element of tangibility.

-द्वेषः sensitiveness to touch.

-यज्ञः an offering consisting in the mere touch of the things offered; स्पर्शयज्ञं करिष्यामि विधिरेष सनातनः Mb.14.92.19.

-रसिक a. sensual, lust- ful.

-लज्जा, -संकोचपर्णिका the sensitive plant (Mar. लाजाळू).

-वेद्य a. to be apprehended by the sense of touch.

-संचारिन् a. contagious, infectious.

-स्नानम् ablution at the entrance of a sun or moon into an eclipse.

-स्पन्दः, -स्यन्दः a frog.